Τχης ΚΔ Γεώργιος Κατσάνης

ΤΧΗΣ (ΚΔ) ΚΑΤΣΑΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Ο ήρωας αξιωματικός Γεώργιος Κατσάνης καταγόταν από το Σιδηρόκαστρο Σερρών, όπου γεννήθηκε το 1934 από γονείς πρόσφυγες.
Μετά την αποφοίτησή του από το Γυμνάσιο Σιδηροκάστρου εισήχθη στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων το 1952 και το 1956 ορκίζεται Ανθυπολοχαγός Πεζικού και κατατάσσεται στους Καταδρομείς.

Το 1974 υπηρετούσε ως Ταγματάρχης Διοικητής της 33^ης ΜΚ.

Η Μοίρα του είχε για έδρα του το χωριό Πέλλα-Παϊς

Η εισβολή των Τούρκων βρήκε τη μονάδα  του στη Λευκωσία, όπου είχε παραμείνει από το Πραξικόπημα για 5 μέρες. Το πρωί της 20ης Ιουλίου η μονάδα διατάχθηκε με δύο κλιμάκια της να προχωρήσεί και να φθάσει με κάθε τρόπο στον τόπο διασποράς που ήταν ο χώρος Πέλλα-Παΐς, κοντά στο Στρατόπεδό της στην ευρύτερη περιοχή Κυρήνειας.

Ένας λόχος αμέσως κινήθηκε για να προστατεύσει το διεθνές αεροδρόμιο της Λευκωσίας και η υπόλοιπη μοίρα με τον διοικητή της κατευθύνθηκε στο Πέλλα-Παΐς από όπου το βράδυ της ίδιας αναλάμβανε να υλοποιήσει τα Σχέδιά Ενέργειας της.

Στις 7:30 το πρωί ξεκινήσαν και οι ευρισκόμενοι στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας για το Πέλλα-Παΐς.

Τη δική του μαρτυρία, για το Γιώργο Κατσάνη καταθέτει ο τότε υποδιοικητής του Ευάγγελος Μαντζουράτος.

«O Γιώργος Κατσάνης υπήρξε ένας άψογος οικογενειάρχης. Ήταν ένας ευτυχισμένος άνθρωπος σε μια χαρούμενη και πάντα γελαστή οικογένεια. Υπήρξε αγνός και από το μυαλό του δεν περνούσε πονηρή ή άσκημη σκέψη για κανέναν. Πάντα με τον καλό λόγο, με την καλή διάθεση, έδινε τα πάντα σε όλους και κρατούσε για τον εαυτό του τα τελείως απαραίτητα. Ήταν ένας καλός χριστιανός των πράξεων και λιγότερο των λόγων. Ό,τι έκανε το έκανε με σεμνότητα, ταπεινoφρoσύyη χωρίς τυμπανοκρουσίες και επιδείξεις.

Δεν του έλειπε το γέλιο και η αισιοδοξία ακόμη και στην πιο δύσκολη στιγμή. Όλοι μας θα θυμόμαστε το γλυκό χαμόγελο που πρόδιδε πάντα λεβεντιά, εμπιστοσύνη, σιγουριά και καλοσύνη. Έτσι έμεινε στη σκέψη μας. Άνθρωπος παράτολμος και άξίος αξιωματικός που την δεδομένη στιγμή έμπρακτα βεβαίωσε την αγάπη του προς την Πατρίδα.

Ήταν αυτός που πρώτος οδήγησε τους άνδρες του προς τον Άγιο Ιλαρίωνα της Κύπρου. Εκεί που πολλές φορές έστρεφε το βλέμμα του και μονολογούσε.

«Ίσως η μοίρα τότε να τον είχε τάξει να γίνει το ιερό σύμβολο και η παρακαταθήκη προς τους αδελφούς μας εκεί επάνω στις εκπορθισμένες από την 33η Μοίρα Καταδρομών παρυφές του Πενταδάκτυλου».

Και συνεχίζει ο κ. Μαντζουράτος:

«… Η εκπαίδευση στη μονάδα του ήτανε τακτική και όλοι οι άνδρες του ήταν σε άριστη κατάσταση. Σαν σκοπό είχε την δημιουργία αρίστων μαχητών για πολεμικές επιχειρήσεις για ημέρα και νύχτα, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες. Πάντα μιλούσε σε όλους μας για τα ιδανικά της φυλής μας. Αγνός, ηθικός, ανιδιοτελής σε παρέσερνε και σε οδηγούσε σε υψηλές εθνικές εξάρσεις.

Σκληρά εκπαιδευμένος επιχειρούσε πάντα το παράτολμο δίνοντας πρώτος σαν αρχηγός το καλό παράδειγμα».

Τα συμβάντα του τέλους του :
«Ξεκινώντας να φθάσει με κάθε τρόπο στον τόπο διασποράς που ήταν ο χώρος Πέλλα-Παΐς, κοντά στο Στρατόπεδό της Μοίρας και έχοτας φτάσει 15 χλμ από την Κερύνεια δύο τουρκικά αεροπλάνα χτύπησαν την αυτοκινητοπομπή. Παρά την καταστροφή των αυτοκινήτων και τους τραυματίες που είχαμε συνεχίσαμε πεζοί για τον χώρο διασποράς της μονάδας.

Εκείνο το βράδυ η 33η Μοίρα Καταδρομών μείον ένα λόχο είχε σαν στόχο, να καταλάβει τα Πετρομούθια και να κινηθεί προς Κοτζάκαγια όπου θα δρούσε η 31 ΜΚ, η οποία μετά τον θάνατο του Υποδιοικητή της Χωλίδη και τον τραυματισμό του Διοικητή της Ραυτόπουλο κατά τις μάχες απέναντι στο Εφεδρικό,…είχε πλέον ως Διοικητή τον Αλεξανδρο Μανιάτη»

Επικεφαλής του κλιμακίου της βαθιάς διεισδύσεως που θα χτύπαγε τον εχθρό από τα νότα τέθηκε ο διοικητής της Μοίρας, Κατσάνης  αφού οι μόνιμοι αξιωματικοί ή είχαν τραυματισθεί ή κάλυπταν άλλες θέσεις – χωρίς να έχει κοντά του την ομάδα διοικήσεως…

Με το που έπεσε το τελευταίο φως οι μονάδες ξεκίνησαν για την αποστολή τους και σε λίγη ώρα είχαν ζώσει από τρεις πλευρές τον εχθρό.

Στις 11 τη νύχτα οι Μοίρες Καταδρομών προέβησαν με διαταγή του διοικητή  σε βιαία σύγκρουση σε όλο το μέτωπο με τους Τούρκους και τους Τουρκοκύπριους που βρίσκονταν στην περιοχή.

Η σύγκρουση ήταν σφοδρή και διήρκησε μέχρι που εκδιώχθηκε και ο τελευταίος Τούρκος στρατιώτης…

Καταλάβαμε τον αντικειμενικό στόχο που ήταν στις παρυφές του Αγίου Ιλαρίωνα στα Πετρομούθια. Η κατάσταση που επικρατούσε το πρωί της 21 ης Ιουλίου είχε ως εξής:
Οι τουρκικές δυνάμεις ενισχύθηκαν από αλεξιπτωτιστές και καταδρομείς. Τα πυρομαχικά μας έφταναν στο τέλος, υπόψη ότι είχαμε πυρομαχικά για να εκτελέσουμε την βραδινή διείσδυση να προσβάλουμε τον εχθρό, να το καταστρέψουμε, να καταλάβουμε το έδαφος και εν συνεχεία έπρεπε να απαγκιστρωθούμε μέχρι το άλλο φως από άλλες δυνάμεις που θα έρχονταν στην περιοχή.

Κάτι το οποίο δεν έγινε. Αναγκαζόμασταν έτσι κατόπιν διαταγών να εκτελούμε βολές μόνο από κοντινές αποστάσεις και μόνο εφ’ όσον κινδυνεύαμε άμεσα.  Οι επιθέσεις των Τούρκων αποκρούονταν από μικρές τοπικές δυνάμεις των λόχων. Σε μια τέτοια αντεπίθεση, όπου ο Κατσάνης σήκωσε μια διμοιρία για να διώξει από τον χώρο του τον εχθρό που είχε διεισδύσει, τραυματίσθηκε θανάσιμα. Οι στρατιώτες του προσπάθησαν να πάρουν το πτώμα του, δόθηκε μάχη μα δεν τα κατάφεραν.

Οι άνδρες των μονάδων είχαν ξεπεράσει τα όρια της αντοχής τους πολεμώντας κάτω από 42 βαθμούς θερμοκρασίας δίχως πυρομαχικά και νερό κατάφεραν πάραυτα να απαγκιστρωθούν και να φθάσουν στο Πέλλα-Παΐς.

Ήταν η μοναδική νίκη και η μοναδική επιτυχία που επιτέλεσε σε όλο το μέτωπο η 33η μοίρα. Η όλη επιχείρηση είχε στεφθεί από πλήρη επιτυχία. Όμως ο απολογισμός σε νεκρούς και τραυματίες ήταν μεγάλος.

Ο Γιώργος Κατσάνης τάχθηκε επικεφαλής της ομάδας Διοίκησης χωρίς να έχει δίπλα του κανένα να τον αντικαταστήσει και να τον στηρίξει.

Το ότι δέχθηκε παρόλα αυτά να πάει μόνος του, δείχνει την υπευθυνότητά του αλλά και τον ηρωισμό του άνδρα».

Ο Γιώργος Κατσάνης ήταν πραγματικά ένας Ήρωας.

Ένας από τους καταδρομείς του αναφέρei πιο λεπτομερώς τι συνέβη:

Ξημέρωσε Κυριακή. Ήταν 21 Ιουλίου 1974. Ώρα 9η πρωινή. Στη δεξιά πτέρυγα της 33 Μοίρας Καταδρομών, ο Διοικητής μας Γεώργιος Κατσάνης, προσπαθεί να εξουδετερώσει την τουρκική αντίσταση βοηθούμενος από τέσσερις καταδρομείς. Κάλυψη και στους πέντε παρείχαμε εγώ με δεύτερο καταδρομέα, που βρισκόμασταν κρυμμένοι πίσω από ένα μεγάλο βράχο, σε απόσταση πενήντα περίπου μέτρων. Άλλες ομάδες μας κάλυπταν πιο πίσω, χωρίς όμως οπτική επαφή με το σημείο, προφανώς λόγω της ιδιομορφίας του εδάφους στη συγκεκριμένη περιοχή του Αγίου Ιλαρίωνα. Σ’ αυτό ακριβώς το σημείο ο Διοικητής σηκώνεται (σ.σ. κάποιοι ανέφεραν ότι κάποιος φώναξε το όνομα του στα ελληνικά και βλήθηκε όταν σήκωσε το κεφάλι του να δει ποιος ήταν) και προσπαθεί να λάβει προωθημένη θέση μάχης. Και ενώ όλοι στοχεύαμε μπροστά προς το μέρος της τούρκικης αντίστασης, σφαίρα ελεύθερου σκοπευτή, προερχόμενη από την άλλη πλευρά του βράχου, κτυπάει το Διοικητή από αριστερά. Το σημείο απ’ όπου προήλθε η σφαίρα ήταν αδύνατο να ελεγχθεί για δυο λόγους:

Πρώτον, βρισκόμασταν πίσω από το μεγάλο βράχο και ήταν ορατό μόνο από την αντίθετη κατεύθυνση.
Δεύτερον, η ενέργεια των Τούρκων, να διεισδύσουν στις θέσεις μας με αυτό τον τρόπο κατά την ώρα της μάχης, ήταν ύπουλη, επικίνδυνη και άκρως ριψοκίνδυνη.

Τη στιγμή που ο Διοικητής μας έπεφτε στο έδαφος, συνεχείς ριπές αυτομάτων όπλων γάζωναν κυριολεκτικά το σημείο εκείνο για αρκετά λεπτά. Προσπάθειές μας να στρέψουμε τα πυρά μας προς τα αριστερά, έφεραν το αντίθετο αποτέλεσμα. Οι Τούρκοι μας καθήλωσαν με καταιγισμό πυρών, ο δε βράχος έγινε διάτρητος από τις εκατοντάδες σφαίρες που δέχθηκε. Επανειλημμένες και απεγνωσμένες προσπάθειες δυο καταδρομέων από την ομάδα των τεσσάρων να προστρέξουν και να βοηθήσουν το Διοικητή μας απέβησαν άκαρπες, με αποτέλεσμα να κινδυνεύσουν άμεσα. Ένας απ’ αυτούς, στην τελευταία προσπάθειά τους, τραυματίζεται και αποχωρεί. Για δεκαπέντε λεπτά, όλοι αμήχανοι, προσπαθούσαμε απεγνωσμένα ν’ αποφύγουμε το θάνατο από την τουρκική υπεροχή των πυρών. Καταφέραμε μετά δυσκολίας να συνεννοηθούμε, ώσπου τελικά εγκαταλείψαμε το φονικό σημείο καταβεβλημένοι και άφωνοι.

Στη σύντομη διαδρομή μας προς τα πίσω τραυματίστηκε και δεύτερος καταδρομέας. Με μεγάλη δυσκολία τον μεταφέραμε μαζί μας, ενώ ο τρίτος χάθηκε για πάντα από τα μάτια μας, κατευθυνόμενος βορείως, προς την απόκρημνη και άκρως επικίνδυνη πλευρά της Κερύνειας.

Φτάσαμε σε ασφαλέστερο σημείο, 200 μέτρα πιο πίσω. Με τη βοήθεια συντρόφων μας, οι δύο τραυματίες προωθήθηκαν για περίθαλψη. Οι τρεις που απομείναμε, είχαμε υποστεί νευρικό κλονισμό. Δεχθήκαμε την βοήθεια των υπολοίπων, αλλά για αρκετή ώρα δεν μπορούσαμε να συνέλθουμε και να μιλήσουμε.

Η μάχη κράτησε για άλλες δυο ώρες. Απλώς αμυνόμασταν με στόχο τη σωτηρία μας από τα συνεχή και καταιγιστικά πυρά του αντιπάλου. Δεν μπορέσαμε να προχωρήσουμε προς το σημείο όπου βρισκόταν το νεκρό σώμα του Διοικητή μας. Έτσι, ακολουθήσαμε κι εμείς τα τμήματα που άρχισαν εν τω μεταξύ να οπισθοχωρούν.

Όσο περνούσε ο χρόνος κι απομακρυνόμασταν, αρχίζαμε να συνειδητοποιούμε τι ακριβώς είχε συμβεί.

Ο γενναίος πολεμιστής που μας καθοδηγούσε όλο το βράδυ, ο άξιος Διοικητής, δεν ήταν μαζί μας πια.

ΑΝΤΙΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΤΣΑΝΗΣ… ΑΘΑΝΑΤΟΣ

(από το βιβλίο ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΤΙΜΗΣΑΝ ΤΗΝ ΣΤΟΛΗ ΤΟΥΣ-Εκδ.ΠΕΛΑΣΓΟΣ)