ΣΚΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ ΤΗΣ 15/7/74

Για να καθίσει κάποιος και να βγάλει συμπεράσματα για το πραξικόπημα, πρέπει πρώτα να κατεβάσει από τον τοίχο το κάδρο της «ιερής αγελάδας» του, είτε αυτή ονομάζεται Μακάριος ή οτιδήποτε άλλο, να αφήσει στο κομοδίνο τα «κομματικά του γυαλιά» και να ανατρέξει σε όλες τις πληροφορίες της εποχής, γραμμένες από όλους όσους έγραψαν για τα τότε γεγονότα.
Αμέσως μετά με δομημένη την σκέψη του, θα πρέπει να βάλει τα γεγονότα κάτω, να τεκμηριώσει ότι δύναται να τεκμηριωθεί και να βγάλει τα συμπεράσματα του, χωρίς εμπάθειες και φανατισμούς.
Τι σας λέω τώρα ε; Χωρίς εμπάθειες και φανατισμούς μετά από 43 χρόνια κομματικής παραπληροφόρησης σε μητρ.Ελλάδα και Κύπρο.
Πιο εύκολα φτάνεις στο φεγγάρι περπατώντας, παρά να πεις την αλήθεια στον Ελληνισμό της μεταπολίτευσης.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Το Πραξικόπημα οργανώθηκε από οκτώ άτομα και ήταν γνώστες περίπου δώδεκα. Στην Αθήνα αποφασίστηκε και οργανώθηκε κατά πρώτο λόγο από τους Ιωαννίδη, Γκιζίκη, Μπονάνο, Γαλατσάνο, Αραπάκη, Παπανικολάου, Ανδρουτσόπουλο και κατά δεύτερο λόγο από τους υπεύθυνους Αξιωματικούς της ΔΙΚ/ΓΕΣ της εποχής. Στην Κύπρο οργανώθηκε και εκτελέστηκε από τον Γεωργίτση, τον Κομπόκη και τους Διοικητές των δύο Μονάδων ΤΘ, Λαμπρινό (23 ΕΜΑ) και Κορκόντζελο (21 ΕΑΝ). Το γνώριζε και ο Πρέσβης.
Η συμμετοχή της ΕΛ.ΔΥ.Κ. ήταν αμελητέα και μόνο γιά αστυνομικά καθήκοντα και μάλιστα κατόπιν εορτής, όπου πρωτοστάτησε ο Υποδιοικητής της, Κ.Παπαγιάννης. ΤΕΛΟΣ

Καμμιά ΕΟΚΑ Β’ και κανείς άλλος φορέας ή κίνηση, δεν έλαβαν μέρος ή προετοίμασαν αυτήν την ενέργεια. Η ΕΟΚΑ Β’ είχε ξεδοντιαστεί με τα σημαντικότερα στελέχη της στην φυλακή, βασανιζόμενα από τους ανθρωποφύλακες του καθεστώτος Μακαρίου. Το ίδιο συνέβη και με μετριοπαθή στελέχη «Γριβικών», διαφωνούντων όμως με την ΕΟΚΑ Β’. Οι περισσότεροι ήταν ή στις φυλακές ή στα Νοσοκομεία από τα βασανιστήρια. ΤΕΛΟΣ

Λίγες μέρες πριν την εκδήλωση του Πραξικοπήματος ο Μακάριος εξώθησε τα «πράγματα» στα άκρα, ζητώντας τον επαναπατρισμό του συνόλου σχεδόν των εκ μητροπολιτικής Ελλάδος, υπηρετούντων στην Ε.Φ., Αξιωματικών.
ΕΡΩΤΗΣΗ: Μέσα στην λίστα αυτών που ζητούσε να επαναπατριστούν, ήταν και ο Τσιάκας ή ο Κουρούπης;  Ήταν ο Μουζάκης; Ήταν ο Καλμπουρτζής; Ήταν ο Χατζηδάκης; Ήταν ο Μπίκος ή ο Μουζάκης;  Ήταν ο Αλευρομάγειρος; Ήταν ο Γκότσης; Ήταν ο Κατούντας;  Ήταν ο Κατσάνης; Ήταν ο Τσομάκης; Ήταν ο Φώτης; Ήταν ο Ταβουλάρης; Ήταν ο Αργυρόπουλος;
ΚΑΝΕΙΣ ΔΕΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕ ΠΟΤΕ, ΓΙΑΤΙ Ο ΜΑΚΑΡΙΟΣ ΩΣ ΓΕΝΙΚΟΛΟΓΟΣ, ΟΥΔΕΠΟΤΕ ΟΝΟΜΑΤΙΣΕ ‘Η ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΕΝΝΟΟΥΣΕ! ΕΚΤΟΣ ΑΝ ΤΟΥΣ ΕΝΝΟΟΥΣΕ «ΟΛΟΥΣ»!

Ερχόμαστε τώρα στο «πρόσωπο κλειδί» που ακούει στο όνομα ΚΟΜΠΟΚΗΣ.
Σχεδόν ποτέ και κανείς δεν ασχολήθηκε εις βάθος με την περίπτωσή του. Απλά κάτι ακριτομυθίες, για δήθεν ανικανότητα του στο σχεδιασμό της επίθεσης στο Προεδρικό και άλλα τέτοια φαιδρά.
Ξέρετε ποιος ήταν ο Κομπόκης; Ήταν ένας αξιωματικός εγνωσμένης αξίας και ικανοτήτων, Λοκατζής μέχρι το μεδούλι, που έχαιρε μεγάλης εκτίμησης ανάμεσα στους Αξιωματικούς.
Όμως υπήρχε μια ιδιαιτερότητα στον Συνταγματάρχη του Ε.Σ. και δη των Καταδρομών Κων.Κομπόκη. Η καταγωγή της συζύγου του.
Κατ’ εξαίρεσιν λοιπόν των κανονισμών του Στρατεύματος όπου δεν επιτρεπόταν ο γάμος Αξιωματικού με αλλοδαπή, στον Κομπόκη επετράπη. Ναι η σύζυγός του δεν ήταν Ελληνίδα. Ήταν Δανή και μάλιστα ανήκε στις «κυρίες επί των τιμών» της τ.Βασίλισσας Άννας-Μαρίας, που ήταν επίσης Δανή. Της εκδιωχθείσας και αυτοεξόριστης με τον σύζυγό της τ.Βασιλέα Κωνσταντίνο, τ.Βασίλισσας Άννας Μαρίας (έχει σημασία).
Κουμπάρος τους ήταν ο Αρναούτης, ο Υπασπιστής του Βασιλέα.
Είναι γνωστόν τοις πάσι ότι ο τ.Βασιλέας είχε άριστες σχέσεις με τον Μακάριο.
Λοιπόν έρχονται οι «ιστορικοί» της Μεταπολίτευσης να μας πείσουν ότι, ήταν τυχαίο που ο Κομπόκης δεν φύλαξε  την πίσω πλευρά του Προεδρικού, από όπου φέρεται να έφυγε ο Μακάριος, αν όντως ήταν εκείνο το πρωΐ στην Λευκωσία.
Προσπαθούν να μας πείσουν θεωρώντας μας αφελείς, ότι ο Μακάριος δεν ήξερε για το Πραξικόπημα. Ένα Πραξικόπημα που το οργάνωσε κύρια ο Κομπόκης, του οποίου η σύζυγος ήταν στην Αυλή της τ.Βασίλισσας, της οποίας ο σύζυγος τ.Βασιλέας είχε πολύ καλές σχέσεις με τον Μακάριο.
Αν υποθέσουμε ότι ο Κομπόκης δεν είπε τίποτα στην σύζυγό του (πολύ πιθανόν) τότε πως εξηγείται το γεγονός ότι η πίσω πλευρά του Προεδρικού έμεινε αφύλακτη, ώστε να διαφύγει ο Μακάριος, αν – λέω αν – ήταν τελικά στο Μέγαρο;
Τέτοια ανικανότητα ο Κομπόκης; Δεν νομίζω!
Μα ο Ιωαννίδης είχε ζητήσει από τον Α/ΓΕΕΦ Γεωργίτση, το κεφάλι του Μούσκου και αυτός από την μεριά του διέταξε να το εκτελέσει ο Κομπόκης. Περίεργα πράγματα! ΤΕΛΟΣ.

Άλλη περίεργη παράμετρος: Τα παιδάκια από την Αίγυπτο. Η Μεταπολιτευτική διήγηση των γεγονότων της 15/7/74 μας έχει επαρκώς ενημερώσει για τα Αιγυπτιόπουλα που επισκέφθηκαν πρωΐ-πρωΐ τον Μακάριο στο Προεδρικό. Ο ίδιος ο Μακάριος το βεβαιώνει αυτό στην ταινία-ντοκυμαντέρ του Μιχ.Κακογιάννη με τίτλο «ΑΤΤΙΛΑΣ». Από την έρευνα μου και από μαρτυρίες καταδρομέων που έλαβαν μέρος στην επίθεση στο Προεδρικό, είμαι πεπεισμένος ότι τα παιδάκια ήταν όντως στο Μέγαρο εκείνο το πρωϊνό.
Αυτό που δεν μπορεί να διευκρινιστεί, είναι αν όντως είδαν αυτά τα παιδάκια τον Μακάριο στο Προεδρικό εκείνο το πρωΐ ή όχι και αυτό διότι ΠΟΤΕ κανένα από αυτά τα παιδάκια, 43 χρόνια τώρα, δεν εμφανίσθηκε σε κανένα Μ.Μ.Ε., καμιάς χώρας για να βεβαιώσει ότι είδε τον Μακάριο εκείνο το πρωΐ. Που είναι αυτά τα παιδάκια; Τα κατάπιε η γη; Περίεργο έτσι; Αυτά σίγουρα ήταν στο Προεδρικό. Ο Μακάριος ήταν; ΤΕΛΟΣ

Άλλο ένα πολύ περίεργο γεγονός αφορά την όλη οργάνωση του εγχειρήματος. Για να γίνω πιο σαφής, σας αναφέρω ότι εννοώ όλον τον σχεδιασμό. Γιατί το λέω «περίεργο γεγονός;»
Γιατί χρειάστηκε να γίνει μια ολόκληρη στρατιωτική επιχείρηση, για να «σκοτώσουν» υποτίθεται τον Μακάριο, ενώ τα πράγματα θα μπορούσαν να ήταν πολύ πιο απλά. Δηλαδή από πού περνάει η διαδρομή του Μακαρίου από το Τρόοδος που απολάμβανε με φίλους, τα Σαββατοκύριακά του προς την Λευκωσία; Ποια Στρατιωτική Μονάδα είχε το Στρατόπεδό της πάνω σ’αυτόν τον δρόμο; Η 23 ΕΜΑ… η μονάδα των αρμάτων μάχης Τ-34/85 της Ε.Φ.  Διοικητής της, ο μυημένος Ανχης Λαμπρινός. Ποια η απορία μου;
Αν ήθελαν να σκοτώσουν τον Μακάριο και ταυτόχρονα να αποφευχθεί οποιαδήποτε εμφύλια αιματοχυσία, τι πιο απλό από το να τοποθετήσουν δύο-τρία άρματα στον δρόμο που περνάει από την Κοκκινοτριμυθιά, και μόλις πλησίαζε η πομπή του Αρχιεπισκόπου, καθ’οδόν προς Λευκωσία, να τον ανατινάξουν στον αέρα; Δεν έχει μια λογική αυτή η σκέψη; Θα είχαν αποφευχθεί όλες αυτές οι αιματηρές συγκρούσεις μέσα στην πόλη, αν καλούσαν ένα τηλεοπτικό δίκτυο – εν προκειμένω το ΡΙΚ – και να προβάλουν την λιμουζίνα του παλιοσίδερα και ενδεχόμενα και τον ίδιο με την συνοδεία του νεκρούς! Πως και δεν το σκέφθηκαν; Ή μήπως δεν θέλησαν να το σκεφθούν; ΤΕΛΟΣ

Και φτάνουμε στο κεφάλαιο «ΝΙΚΟΣ ΣΑΜΨΩΝ». Πολλοί μπορούν να φανταστούν ότι επειδή αρθρογραφώ στην ΜΑΧΗ που είναι η εφημερίδα που ο ίδιος ίδρυσε και αγαπούσε όπως έλεγε, σαν τρίτο παιδί του, θα τον απαλλάξω ή θα του κάνω «αγιογραφία». Πλανάσθε πλάνην οικτράν, διότι δεν με ξέρετε ακόμα καλά. Είπαμε, έχουμε κατεβάσει από τους τοίχους τις φωτογραφίες με τις «ιερές αγελάδες». Λοιπόν ποια η γνώμη μου για τον Νίκο Σαμψών και τον ρόλο του στο Πραξικόπημα και μετέπειτα; Θα σας πω με κάθε ειλικρίνεια τι πιστεύω. Κατ’ εμέ ο Νίκος Σαμψών υπήρξε «εξιλαστήριο θύμα».
Για άλλους βέβαια υπήρξε ο ιθύνων νους του Πραξικοπήματος. Η διαφορά είναι ότι εγώ μπορώ να αποδείξω αυτά που λέω, αντίθετα όσοι τον θεωρούν «ιθύνοντα νου» του Πραξικοπήματος, δεν μπορούν να το αποδείξουν με σοβαρές μαρτυρίες ή ντοκουμέντα και αρκούνται να κατασκευάζουν μάρτυρες ή έγγραφα (σαν αυτά που παρουσίασε ο εμπαθής Κουλλίας, στην εξεταστική επιτροπή για το 1974 της Κυπριακής Βουλής).
Η δήθεν εμπλοκή του Νίκου Σαμψών στο Πραξικόπημα ήταν μια άγαρμπη προσπάθεια…  επιπλέον σπίλωσης του. Τον είδαν λέει στην μητρ.Ελλάδα και δη στον Πόρο, να συνομιλεί και να προετοιμάζει (αυθαίρετη υπόθεση) με τον Εκδότη των εφημερίδων ΤΟ ΒΗΜΑ και ΤΑ ΝΕΑ, κ.Λαμπράκη… το Πραξικόπημα.
Τι κι αν υπάρχουν δεκάδες μάρτυρες που μπορούν να πιστοποιήσουν ότι εκείνες τις μέρες στις οποίες αναφέρεται ο Κουλλίας, ο Νίκος Σαμψών ήταν στην Κύπρο και ετοίμαζε το γλέντι για την εορτή της συζύγου του, Βέρας. Το μεταπολιτευτικό «καθεστώς» των «βολεμένων» στο νησί δεν τους επέτρεψε να καταθέσουν. Θεωρήθηκαν …αναξιόπιστοι!
Τι κι αν οι σχέσεις του με τον Μακάριο δεν ήταν μίσους…
Τι κι αν δεν ήταν μέλος της ΕΟΚΑ Β’…
Τι κι αν ως βουλευτής είχε ζητήσει συζήτηση στην Βουλή εκείνες τις επίμαχες μέρες για την Τουρκία και λογικά δεν μπορούσε να είναι σε δύο μέρη ταυτοχρόνως!
Για τα «φερέφωνα» του μεταπολιτευτικού καθεστώτος, αυτά ήταν «ψιλά γράμματα»!
Ας πω και εγώ την δική μου εκδοχή για τον ρόλο του Νίκου Σαμψών στο Πραξικόπημα. Είναι πρωΐ της 15/7/74 και ο Νίκος Σαμψών βρίσκεται στην φάρμα του στην Κ.Λακατάμεια.
Ακούει τα εμβατήρια και ενώ ντύθηκε να πάει στα γραφεία της εφημερίδας του, βγαίνει με το αυτοκίνητό του έξω, να δει τι γίνεται. Λίγο πιο κάτω συναντά τέσσερις άνδρες του 70 ΤΜΧ που τους έχει στείλει ο διοικητής τους να κόψουν ξύλα (από ότι γνωρίζω μόνο οι δύο ζουν ακόμα σήμερα. Ο ένας εκ των δύο δε, είναι φίλα προσκείμενος στο ΑΚΕΛ, οπότε η αναφορά του στο συμβάν και μάλιστα για ένα άτομο της απολύτου αντίθετης ιδεολογίας, έχει άλλη βαρύτητα).
Βλέποντας τους ο Σαμψών και προκειμένου να τους προστατεύσει από επιθέσεις αντιφρονούντων, τους επιβιβάζει και τους πάει να τους αφήσει στην Αεροπ.Βάση. Η Αεροπ.Βάση είναι κλειστή για είσοδο-έξοδο, λόγω του Πραξικοπήματος. Ζητάει τον Διοικητή. Ο Διοικητής αυτός αρνείται να δεχθεί τους 4 άνδρες του Μηχανικού στην Βάση.
Τότε ο Σαμψών ζητά να επικοινωνήσει με το ΓΕΕΦ, μιας και η Βάση διέθετε τηλέφωνο απευθείας επικοινωνίας με το Αρχηγείο. Αναφέρει το πρόβλημα που δημιουργήθηκε με τον Διοικητή της Βάσης και αντί να λάβει την απάντηση «Δώστον μου να του μιλήσω», του ζητούν να φύγει και να τους πάει στο BMH. Όπως και έγινε. Από το ΒΜΗ φεύγει να πάει στο ΓΕΕΦ, να δει τι γίνεται ενεργώντας ως δημοσιογράφος. Μπαίνοντας σε ένα διάδρομο του, πέφτει πάνω στον Ταξίαρχο Μιχ.Γεωργίτση («φυτευτό» Α/ΓΕΕΦ, μετά την έντεχνη απομάκρυνση από την Κύπρο του Στρατηγού Γ.Ντενίση, ο οποίος, όπως ήταν σίγουροι οι επιτελείς στην Αθήνα, θα αντιτίθετο σε μια επιχείρηση βίαιης ανατροπής του Μακαρίου). Μόλις βλέπει τον Σαμψών ο Γεωργίτσης του λέει: «φόρεσε γραβάτα και έλα μαζί μου». Ήταν αμέσως μετά την άρνηση δύο εξεχόντων μέλων της Πολιτικής ζωής της Κύπρου, να αναλάβουν την Προεδρία της Κ.Δ. Ο ένας μάλιστα, στην ουσία υπαναχώρησε ενώ αρχικά είχε δεχθεί. Και αυτό αποδείχθηκε σοφό για κείνον.
Τελείως αψυχολόγητα για μένα, ο Σαμψών υπάκουσε. Ήταν η στιγμή που του φόρτωσαν «τον σταυρό» του, που θα τον κουβαλούσε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του ο ίδιος, αλλά και η οικογένειά του.
Μετά από λίγο, ο Σαμψών ορκίζεται ως Πρόεδρος της Κ.Δ, με βάση την κατάσταση που προέκυψε από το Πραξικόπημα.
Οι φυλακές άνοιξαν και οι πολιτικοί κρατούμενοι απελευθερώθηκαν. Οι περισσότεροι σε κακά χάλια από πλευράς υγείας. Παρόλα ταύτα η προσωπικότητα του Σαμψών, απέτρεψε πράξεις αντεκδίκησης εναντίον Μακαριακών.
Αυτό είναι κάτι που δεν το αναφέρει κανείς!
Αμέσως μετά βγαίνει και απευθύνει καθησυχαστικό διάγγελμα προς τον Κυπριακό Λαό.
Στις ΗΠΑ ο Kissinger (όπως αναφέρουν τα αποδεσμευμένα αρχεία της εποχής του State Dpmt) ήταν έξαλλος με την είδηση της ανάληψης της εξουσίας από τον Σαμψών.
«Αυτός είναι ακραίος εθνικιστής» έλεγε και ξανάλεγε… Με το «ακραίος εθνικιστής» εννοούσε «δεν είναι του χεριού μας, ήτοι ανεξέλεγκτος».
Ο δε Ιωαννίδης στο Α/ΕΔ είπε: «Μα αυτός είναι σχιζοφρενής»!
Και αποδείχθηκε ότι δεν ήταν του χεριού τους, με το πώς αντιτάχθηκε στις κινήσεις «εφησυχασμού» του ΓΕΕΦ, με την έναρξη της Τουρκικής Εισβολής.
Δυστυχώς τον πρόλαβε η εκεχειρία και η κυβερνητική μεταβολή. Την ιστορία από εκεί και πέρα την ξέρετε. Ο Σαμψών ήταν τελικά το «εξιλαστήριο θύμα», μιάς και ήταν ο μόνος που δικάστηκε, καταδικάστηκε και φυλακίστηκε! Υπήρξε θύμα της δικής του αφελούς σκέψης ότι αναλαμβάνοντας όταν κανένας δεν δεχόταν να αναλάβει την διακυβέρνηση, προσέφερε Υπηρεσία προς την Πατρίδα, που πάντοτε υπηρέτησε. Το πλήρωσε ακριβά και αυτός αλλά κι η στιγματισμένη έκτοτε οικογένειά του. ΤΕΛΟΣ.

Κλείνω αυτήν ΤΗΝ αναδρομή μου στο «θλιβερό Πραξικόπημα» που έφερε τον Μακάριο στο Σ.Α. του Ο.Η.Ε. να καλεί τους Τούρκους να …επέμβουν στο νησί, με μια νουθεσία προς το ΑΚΕΛ και τους οπαδούς του: MHN ΑΠΟΚΑΛΕΙΤΕ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑΤΙΕΣ ΤΟΥΣ ΠΕΣΟΝΤΕΣ ΣΤΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ ΑΝΔΡΕΣ ΤΗΣ Ε.Φ. - Όλοι αυτοί ουδεμία σχέση είχαν με την απόφαση της ανατροπής του Μακαρίου. Διετάχθησαν να την εκτελέσουν. Και όσοι έπεσαν, ΕΠΕΣΑΝ ΕΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΚΑΙ ΕΝΕΚΑ ΤΑΥΤΗΣ. Μην κρίνετε κάτι που έγινε πριν 43 χρόνια με δεδομένα του σήμερα. ΑΥΤΟΓΕΛΟΙΟΠΟΙΕΙΣΤΕ! ΤΕΛΟΣ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΛΕΞ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ Ιστορικός Ερευνητής - Συγγραφέας
αρθρο του στην εφημερίδα "Η ΜΑΧΗ" της Κύπρου της 16/7/2017 - σελ. 20-21