Σκοτώνουν τα άλογα, ακόμα και πριν γεράσουν!

Θυμάμαι πριν από χρόνια όταν είδα την ταινία «Σκοτώνουν τα άλογα σαν γεράσουν», (πρωτότυπος τίτλος «They Shoot Horses, Don't They?») που ήταν ένα δράμα παραγωγής 1969 σε σκηνοθεσία Σίντνεϊ Πόλακ. Η ταινία είναι βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Χόρας Μακ Κόι, την οποία διασκεύασαν για τη μεγάλη οθόνη οι Τζέιμς Πόου και Ρόμπερτ Ε. Τόμπσον.

Θυμάμαι μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση. Για πολύ καιρό την έφερνα στο μυαλό μου και θυμάμαι ότι κάποιες δυνατές στιγμές της, τις χρησιμοποίησα πολλές φορές σε εκθέσεις μου στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο, ιδίως σε αυτές τις  γνωστές, περίπλοκου θέματος, που μας έβαζε ο αείμνηστος καθηγητής μας, ο Νίκος Ρήγας, ο μόνος υπεύθυνος που φταίει για την μανία μου να γράφω, γενικώς και ειδικώς.
Λοιπόν, κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει, ότι ο τίτλος αυτής της ταινίας θα ήταν μια πικρή γεύση που ενδεχόμενα κάποιος πάνω της, θα μπορούσε να χτίσει την απογοήτευση του γιά την κοινωνία και τους ανθρώπους. Από ένας τίτλος ταινίας, με τις γνωστές «στους επαΐοντες», διδαχές του γαλλικού υπαρξισμού, γίνεται μια πραγματικότητα, που βιώνει κάποιος της ηλικίας των 50+, όταν προσπαθεί να κάνει κάτι, ώστε να ζει με αξιοπρέπεια την ζωή του.
Μα τα 50+ θα πει κάποιος, δεν είναι ηλικία που κάποιος μπορεί να θεωρηθεί γερασμένος… Σωστά! Γι’ αυτό λέμε ότι πλέον έγινε η υπέρβαση…
«Σκοτώνουν τα άλογα …πριν γεράσουν»!
Ζούμε μια κοινωνία, σκληρά ανταγωνιστική, μια κοινωνία βιτρίνας.
Όλοι τρέχουν… τρέχουν… τρέχουν… να προλάβουν τι ;;;
Δεν έχει σημασία. Τρέχουν… Γιατί έτσι επιβάλλουν οι κανόνες!
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Τελειώνεις το δημοτικό, μετά το γυμνάσιο και μετά το λύκειο. Το όραμα του γονιού, να δει το παιδί του «επιστήμονα»!
Και επιστήμονας γίνεσαι μόνο στο Πανεπιστήμιο.
Και σε στέλνουν στο Πανεπιστήμιο. Και το τελειώνεις.
Αλλά πλέον πολλοί, στον ανταγωνιστικό αυτό χώρο της αγοράς εργασίας, αυτοί που πήραν πτυχίο στο Πανεπιστήμιο…
Οπότε πρέπει να συνεχίσουν να σπουδάζουν για να μπορέσουν να πάρουν και το μεταπτυχιακό!
Και “surprise-surprise” όταν το παίρνουν… ανακαλύπτουν με μεγάλη έκπληξη και απογοήτευση, ότι δεν είναι πλέον ούτε αυτό αρκετό.
Νέος αγώνας… Πλέον για Διδακτορικό…
Νέο δάνειο ο πατέρας στην Τράπεζα, νέες προκαταβολές μισθών η μητέρα από  την Υπηρεσία της, για να καλυφθούν τα έξοδα του Διδακτορικού. Είναι μακριά και αυτή η Αγγλία ρε γαμώτο!
Κάποια στιγμή, το παίρνουν. Και το βγάζουν πάρα πολλές φωτοτυπίες πριν το κορνιζάρουν, μιας και θα είναι συνημμένο σε όλα τα Application Forms, στην αναζήτηση εργασίας.
Και ξεκινούν…
Η ηλικία περίπου 26-27 κι αν είσαι άνδρας με την υποχρέωση της Στρατιωτικής θητείας, τότε γεμάτα 28 χρονών.
Εμπειρία; … μηδέν! Περγαμηνές; … να γεμίσεις ένα τοίχο κάδρα! Όλα με χρυσές κορνίζες αν είσαι λίγο του “show”, σκουρόχρωμες σοβαρές αν είσαι των τύπων.
Τους ρωτούν, σχεδόν σε όλα τα interviews που πάνε, σε όλες τις εταιρείες που αναφέρουν στην ιστοσελίδα τους, όλα τα γραφεία ευρέσεως εργασίας και αγγελιών:
- Έχετε εμπειρία;
Τι εμπειρία να έχει ο έρμος κυρά μου…; Πότε να την αποκτήσει; Και που; 20-21 χρόνια Ακαδημαϊκές Σπουδές! Άντε και ένα, ενάμιση χρόνο στο Στρατό, συν τα έξι χρόνια μέχρι να τους πάει πρώτη φορά «καροτσάκι» και «κλαίγοντας», η μάνα τους στο σχολείο… να τα 28-29 χρόνια και χωρίς να χρησιμοποιήσω για να κάνω τον υπολογισμό κομπιουτεράκι.
- Αααα δεν έχετε εμπειρία…!!! επαναλαμβάνει η ψυχαναγκαστική νεαρά που παίρνει την συνέντευξη κατ’ εντολήν του Διευθυντή Προσωπικού της Εταιρείας.
Πώς να έχουν εμπειρία ρε χριστιανή μου, πάλι τα ίδια θα λέμε;
Συμπληγάδες αυτές οι ερωτήσεις περί σπουδών σε συνάρτηση με την εμπειρία.
Κι αν κοιτούν να αποφύγουν τον βράχο που τους έρχεται από δεξιά, το πιο πιθανό είναι να τους έλθει η «σφαλιάρα» από τα αριστερά!
Αλλά έχω γίνει υπέρ το δέον αρνητικός.
Κάποια στιγμή, αν δεν υπάρξει κανένα μεγάλο «ατύχημα», όλο και κάποιος επιχειρηματίας θα αποφασίσει να τους προσλάβει!
Με ένα μισθουλάκο έτσι κι έτσι, αλλά είναι μια αρχή!
Άλλωστε θα έχουν και company’s car και company’s mobile.
Και ξεκινούν… Και ρίχνονται με όλη τους την ψυχή στην δουλειά!
Θέλουν να αποκτήσουν αυτό που τους λείπει… Η εμπειρία.
Αυτή η άτιμη η εμπειρία…
Και θέλουν να τα μάθουν όλα. Όλα.
Ποιος θα πάει στο εξωτερικό για λογαριασμός της εταιρείας;
Ποιος θα οργανώσει το team του γραφείου;
Ποιος θα συναντήσει στις διαπραγματεύσεις με τους πελάτες, τον κύριο Διευθυντή;
Σε όλα πρώτοι…
Όπως στο Δημοτικό, που ο δάσκαλος ρωτούσε ποιός ξέρει κάτι και εκείνοι με τον δείκτη να δείχνει τον …Θεό, φώναζαν «εγώ κύριε», «εγώ κύριε», «να πω εγώ κύριε;»…
Και περνούν τα χρόνια.
Και έρχονται οι προαγωγές. Και η εμπειρία, αναλόγως της θέσης, μεγαλώνει, μεγαλώνει, μεγαλώνει…
Και νέες προαγωγές…
Όλα αρχίζουν να φαίνονται τόσο εύκολα πλέον.
Κάθε δυσκολία, την αντιμετωπίζουν με μια άνεση, προϊόν της εμπειρίας που απέκτησαν μαζί με τις πρώτες άσπρες τρίχες και την ελαφρά καραφλίτσα…
Όλοι τους θαυμάζουν.
Οι πιο νέοι τους φθονούν. Σκέφτονται ότι κάποια στιγμή πρέπει να πάρουν την θέση τους, όπως σκέφτονταν και αυτοί κάποτε. Και αρχίζουν τα τραβήγματα των χαλιών κάτω από τα πόδια…
Αλλά η εμπειρία, τους κάνει δυνατούς.
Τα χρόνια περνούν σαν νερό. Πότε ήταν που βρίσκονταν στην ηλικία των 30 και πότε έφτασαν στα 50;
Και δώσε του να προσθέτουν πρακτικές γνώσεις και εμπειρία.
Με τόση εμπειρία, με τόσες γνώσεις, με τόσες σπουδές δεν τους κουνάει τίποτα…
Τίποτα;
Μόνο οι οικονομικές συγκυρίες, ίσως. Μόνο το κακό οικονομικό περιβάλλον.
Και έρχεται μια περίοδος κρίσης.
Οικονομική κρίση. Η εταιρεία δεν πάει καλά…
Προχωρεί σε απολύσεις…
Κάποια στιγμή βρίσκονται με ένα χαρτί απόλυσης στο χέρι…
50 χρόνων σε αναζήτηση εργασίας…
Η αποζημείωση και το πλεονάζον, τους συντηρούν για κάποιο χρονικό διάστημα.
Οι υποχρεώσεις πολλές, ανάλογες της «μισθάρας» που είχαν…
Ποιος το περίμενε ότι θα βρίσκονταν χωρίς δουλειά. Κανείς…
Και να τώρα, όλη μέρα μπροστά στους υπολογιστές, στις ιστοσελίδες των πολλών γραφείων ευρέσεως εργασίας…
Τρείς σελίδες βιογραφικό…
Σπουδές, εργασιακή εμπειρία, άλλα τυπικά προσόντα, ξένες γλώσσες…
Τρεις σελίδες βιογραφικό…
Και να μια δουλειά, ακριβώς ότι έκαναν μέχρι την ημέρα που έχασαν την δουλειά τους!
Διαβάζουν ξανά και ξανά, τις προδιαγραφές της θέσης.
Ναι ναι, ίδια ακριβώς καθήκοντα, ίδια ακριβώς εργασία!
Ώπα… τι λέει εκεί στο τέλος;
Ηλικία από 30-40 ετών!
Μπα, λάθος θα έκαναν, σκέφτονται.
Πρώτον, ζητούν εμπειρία. Που να την βρει ο άλλος την εμπειρία στα 30 του;
Η μόνη εμπειρία που μπορεί να έχει σε αυτήν την ηλικία, είναι από το τάβλι στα φοιτητικά μπαράκια!
Κλείνουν το ραντεβού για το interview.
Και πάνε. Περιμένουν υπομονετικά στην ουρά, πίσω από τα νεαρά παιδιά, που και αυτά θέλουν να ξεκινήσουν τον εργασιακό τους βίο, με όνειρα και όρεξη, σαν αυτήν που είχαν και εκείνοι κάποτε πριν μια εικοσαετία!
Τους υποδέχεται μια νεαρά δεσποινίς, με το βιογραφικό τους μπροστά της.
Προσπαθεί να τους κάνει να νιώσουν άνετα λέγοντας το αμίμητο:
- Εντυπωσιακό βιογραφικό.
Και αφού το συζητούν λίγο και αυτοί, νιώθοντας βέβαια κάπως άβολα, καθότι πρώτη φορά μετά από μία 20ετία συνεντευξιαζόμενοι, έρχεται η ώρα της απογοήτευσης που εκφράζεται με την εξής ατάκα:
- Έχετε ένα μεγάλο συν, αλλά και ένα μεγάλο πλην…
- Σας ακούω, απαντούν με μια σχετική πλέον άνεση, απόρροια της εμπειρίας και της αντίληψης ότι απέναντί τους έχουν ένα νεαρό κορίτσι, που πιθανότατα έχει εντυπωσιαστεί από το τρισέλιδο βιογραφικό τους…
- Το συν είναι η εντυπωσιακές σπουδές σας σε συνδυασμό με την μεγάλη εμπειρία σας!
- Και το πλην; τολμούν να ρωτήσουν, σίγουροι ότι θα είναι κάτι απλά τυπικό.
- Το πλην, είναι η ηλικία σας! τους απαντά. Η ηλικία σας. Είστε 50 ετών.
Αυτό που οι ίδιοι πίστευαν ως πλεονέκτημα για τον εαυτό τους, αποδεικνύεται ένα σημαντικό μειονέκτημα, σε σχέση με τους νεαρούς που συνωστίζονταν για να δώσουν και αυτοί συνέντευξη.
Η ωριμότητα της σκέψης, η γνώση με την εμπειρία μαζί, δεν είναι πλέον ένα τρανό πλεονέκτημα, αλλά ένας λόγος απόρριψης της υποψηφιότητάς τους για την Θέση…
Χαιρετούν ευγενικά – άλλωστε τι φταίει η κοπέλα; - και βγαίνουν στον δρόμο.
Πνίγονται. Θέλουν να ανασάνουν…
Να περπατήσουν μόνοι στον δρόμο, μαζί με άλλους …αλλά μόνοι!
Άλλωστε ΜΟΝΟΙ είναι...
Όλοι όσοι τάχα ενδιαφέρονταν να βοηθήσουν, να πουν μια καλή κουβέντα σε κάποιον εν δυνάμει εργοδότη, έπεσαν "ένα σκαλοπάτι" και πλέον το γύρισαν στις ευχές...
- "Εύχομαι να βρεις μια δουλειά"! τους λένε πλέον...
Για να μπουν μπροστά και να εγγυηθούν για αυτούς, πλέον ούτε κουβέντα...
Άλλωστε ποτέ δεν το εννοούσαν...
- "Έκαστος την πάρτη του, αδελφέ..." έλεγαν τα μάτια τους, αλλά εκείνοι άκουγαν το στόμα τους. Και πίστευαν και ήλπιζαν...
Είναι εύκολο να υπόσχεσαι ότι νάναι και ακόμα πιό εύκολο να υπόσχεσαι ξέροντας ότι δεν θα κρατήσεις την υπόσχεσή σου... Εύκολο, αλλά ανέντιμο...
Αυτοί ήταν οι τόσοι γνωστοί, οι τόσοι φίλοι, οι τόσοι αυτοαποκαλούμενοι "αδελφοί"...
Πικραίνονται... και πνίγονται...
Πνίγονται. Με αυτές τις σκέψεις περνούν μπροστά από ένα μπαράκι…
Μπαίνουν να πιούν ένα ποτό. Τους χρειάζεται ένα ποτό…
Στην πόρτα, ένα χαρτί: ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΜΠΑΡΜΑΝ
Σκέφτονται… Βγάζουν το Βιογραφικό τους από την τσέπη…
Το διαβάζουν, με σπουδή… Σαν να το διάβαζαν πρώτη φορά… Κι ας το έγραψαν οι ίδιοι!
Το διαβάζουν και ξαφνικά σε μια στιγμή απόγνωσης, το τσαλακώνουν και το πετάνε στα σκουπίδια, δίπλα από τον πάγκο του μπαρ.
- Θέλω ένα ούζο σκέτο και να ρωτήσω για την θέση που ζητάτε του μπάρμαν!
Ο μπάρμαν πίσω από τον πάγκο, ρωτά σχεδόν αδιάφορα:
- Για τον γιό σου;
Ρουφούν τότε το ούζο με μιάς, αφήνουν το χαρτονόμισμα των 5 ευρώ στον πάγκο και κάνουν μεταβολή για να βγουν έξω…
Το πλατάνι απ’ έξω ρίχνει τα φύλλα του… Γεμίζουν το πεζοδρόμιο…
Προχωρούν αργά… Προς τα πού;
Ακολουθούν τον δρόμο… τον δρόμο που οδηγεί εκεί που σκοτώνουν τα άλογα πριν γεράσουν…

Εκεί που σκοτώνουν τα άλογα ακόμα και πριν γεράσουν!

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Α. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ 13/12/2017