Ανχης (ΠΖ) Χρήστος Φώτης

Μάθημα Ηρωϊσμού από έναν Κύπριο Αξιωματικό του Ελληνικού Στρατού το ‘74

Γεννήθηκε στις 25/1/1931 στην Άσσια.
Οι γονείς του ήταν ο Φώτης και η Μαρία Χρίστου Κοκκίνη. Ο πατέρας του ήταν κτίστης στο επάγγελμα, ένας πολύ καλός τεχνίτης, που δικαιωματικά στην Άσσια της τότε εποχής τον αποκαλούσαν Μάστρε Φωτής.
Από μικρός δείχνει ενδιαφέρον και αγάπη για τα στρατιωτικά και την πατρίδα. (παιδί, σπάζει με μια ξύλινη λόγχη που είχε πάντα μαζί του στα παιγνίδια του τον καθρέπτη  του σπιτιού του, κάνοντας επίδειξη μπροστά του. Επίσης του άρεσαν και απάγγελνε στις διάφορες γιορτές πατριωτικά ποιήματα).
Μπαίνει στο Παγκύπριο Γυμνάσιο το 1943 και αποφοιτά το 1949. Τελειώνοντας το Γυμνάσιο παίρνει στη Στ' τάξη το «Σολώνειο» Βραβείο, 1ο βραβείο στα Μαθηματικά μετά από διαγωνισμό.
Δουλεύει για ένα χρόνο σε αλευρόμυλο, του κ. Κκουλλαπή κοντά στο παλιό οίκημα του «ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥ» στη Λευκωσία.
Στα 19 ½ χρόνια του το 1950 μπαίνει μετά από πετυχημένες εξετάσεις στη Σχολή Ευελπίδων. Τελειώνει το 1953 με το βαθμό του ανθυπολοχαγού.
Υπηρετεί  στη Μακεδονία, Πελοπόννησο, Εύβοια.
Νυμφεύεται το 1961 τη Βασιλική Μορφονιού από την Τρίπολη Πελοποννήσου. Αποκτούν δυο αγόρια.
Με την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας έρχεται στην Κύπρο παίρνοντας το βαθμό του Ταγματάρχη.
Το 1963-1964, λαμβάνει μέρος στις μάχες κατά της τουρκικής ανταρσίας και προασπίζεται την Κυπριακή Δημοκρατία.
Πολεμά στην πρώτη γραμμή στην Ομορφίτα, στην Πάφο και τα Καζιβερά.
Πάντα διακρινόταν για το θάρρος και την τόλμη του στα πεδία των μαχών.
Στον Μούτταλο της Πάφου όρθιος προχωρά.
«Άντε, λεβέντες μου, να τους πιάσουμε. Μη φοβάστε τις σφαίρες. Έρχονται από πολύ μακριά. Δεν τις ακούτε που σφυρίζουν;»
Οι στρατιώτες του τον θυμούνται πάντα όχι στα μετόπισθεν αλλά στην πρώτη γραμμή. Στα επόμενα χρόνια φοιτά στη Σχολή Πολέμου στην Ελλάδα και παίρνει το βαθμό του Αντισυνταγματάρχη.
Στις 15 Ιουλίου 1974 πραγματοποιείται το Πραξικόπημα που οργανώθηκε και εκτελέστηκε από την Χούντα των Αθηνών και την ενεργό συμμετοχή του ΓΕΕΦ.
Ο Χρίστος Φώτη που υπηρετεί στην Εθνική Φρουρά με το βαθμό του αντισυνταγματάρχη ούτε συμμερίζεται τις λανθασμένες αποφάσεις και ενέργειες , ούτε λαμβάνει μέρος στο πραξικόπημα. Μπαίνει υπό περιορισμό.

Στις 20 Ιουλίου 1974 η Τουρκία επικαλείται τα εγγυητικά της δικαιώματα για να εκτελέσει τα επεκτατικά της σχέδια στην Κύπρο. Άλλωστε θεωρεί ότι έχει λάβει προς τούτου, την νομική νομιμοποίηση από την ατυχή ομιλία του Μακαρίου στο Συμβούλιο Ασφαλείας του Ο.Η.Ε. (η αλήθεια είναι ότι η Τουρκία και χωρίς αυτήν την ομιλία θα εισέβαλε – άλλωστε ετοιμαζόταν από το 1964 για αυτό), απλά το «…καλώ τις εγγυήτριες δυνάμεις…» του Μακαρίου έδωσε την φαινομενική νομιμοποίηση στο εγχείρημα-απάντηση των Τούρκων απέναντι στο ανόητο Πραξικόπημα του Επιτελείου των Αθηνών, με πρωτεργάτες το δίδυμο Ιωαννίδη-Γκιζίκη.
Εισβάλλει λοιπόν η Τουρκία στην σπαρασσόμενη από το αδελφοκτόνο πραξικόπημα Κυπριακή Δημοκρατία με την πολεμική της μηχανή και σκορπά το θάνατο και τον όλεθρο.
Το Σάββατο 20 Ιουλίου πρώτη μέρα της εισβολής, ο Αντισυνταγματάρχης Χρίστος Φώτη παίρνει διαταγή να εξουδετερώσει τον θύλακα των Τουρκοκυπρίων στα Καζιβερά που λόγω μεγέθους και δυναμικότητας δημιουργούσε τις προϋποθέσεις να εξελιχθεί σε προγεφύρωμα των τουρκικών δυνάμεων εισβολής.
Οι πρώτες προσπάθειες που γίνονται από την μονάδα εφέδρων που ανέλαβε την αποστολή αποτυγχάνει καθότι οι Τουρκοκύπριοι είναι πολύ καλά οπλισμένοι με σύγχρονα όπλα.
Ο Αντισυνταγματάρχης Χρίστος Φώτη αναλαμβάνει να ηγηθεί προσωπικά νέας προσπάθειας για κατάληψη του πολύ καλά οργανωμένου Τ/Κ θύλακα.
Οπλισμένος ως απλός μαχητής με το θάρρος και την τόλμη που πάντοτε τον διέκρινε, βρίσκεται στη πρώτη γραμμή, όπως άλλωστε έπραττε σ' όλη του τη στρατιωτική σταδιοδρομία.
Εφορμά φωνάζοντας «Φακκάτε τους λεβέντες μου»!
Και ενώ η αποστολή φτάνει ουσιαστικά στο τέλος της με την ορμή των επιτιθέμενων εφέδρων και οι Τ/Κ είναι έτοιμοι να παραδοθούν, ένα φονικό βόλι προφανώς από κάποιο ακροβολισμένο Τ/Κ, βρίσκει στόχο πάνω στο κορμί του γενναίου αξιωματικού.
«Αχ Θεέ μου» θα προλάβει να αναφωνήσει και να πέσει νεκρός στο πεδίο της μάχης, της τιμής και του καθήκοντος.
Λίγα λεπτά μετά ένας τηλεβόας θα ανακοινώσει την παράδοση του θύλακα των Καζιβερών. Ο Αντισυνταγματάρχης Χρίστος Φώτη, λεβέντης όπως ήταν καθ’ όλη του την ζωή και την στρατιωτική του σταδιοδρομία, θα τιμήσει τον όρκο του και ταυτόχρονα με την θυσία του θα διαφυλάξει και αυτός την τιμή του Έλληνα Αξιωματικού που κάποιοι με τις πράξεις τους μερικές μέρες πριν την είχαν θέσει υπό αμφισβήτηση…Τιμή και καύχημα της οικογένειάς του και της γενέτειράς του Άσσιας.
Παραμένει θαμμένος στην σκλαβωμένη Μόρφου και αναμένει την ώρα της Απελευθέρωσης να μεταφερθεί στην ελεύθερη πλέον Άσσια, όπου οι Ασσιώτες θα μπορούν να του αποδώσουν τις τιμές που είναι αντάξιες της λεβεντιάς του και της θυσίας του.Στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας υπάρχει κενοτάφιο εις μνήμη του. 

Ο Αντισυνταγματάρχης Χρίστος Φώτη μετά το θάνατο του έτυχε υπηρεσιακής και πολιτικής αναγνώρισης που του άρμοζε.
Μετά από απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου το 2007 προάγεται μετά θάνατον στο βακμό του Υποστρατήγου επ' ανδραγαθία.
Στις 7 Οκτωβρίου 2007 σε μια σεμνή τελετή έγιναν τα αποκαλυπτήρια της προτομής του στο στρατόπεδο που φέρει το όνομα του στην Ορούντα από τον τότε Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Τάσσο Παπαδόπουλο.
Σύσσωμος η κοινότητα της Άσσιας παρευρέθηκε στην εκδήλωση τιμής στον ήρωα μας.
ΑΘΑΝΑΤΟΣ

(αποσπασμα από το βιβλίο του Κων.Δημητριάδη ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΤΙΜΗΣΑΝ ΤΗΝ ΣΤΟΛΗ ΤΟΥΣ - Εκδ. ΠΕΛΑΣΓΟΣ Ιωαν.Χ.Γιαννάκενας)